Zagrożenia biologiczne

Zakażenia pałeczką okrężnicy Escherichia coli

Zakażenia wywoływane są pałeczką okrężnicy (Escherichia coli) lub jej skrót E. coli. Jest to Gram-ujemna bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae. Wchodzi w skład fizjologicznej flory bakteryjnej jelita grubego człowieka oraz zwierząt stałocieplnych. W jelicie ta symbiotyczna bakteria spełnia pożyteczną rolę, uczestnicząc w rozkładzie pokarmu, a także przyczyniając się do produkcji witamin z grupy B, K i C.

Najczęściej wywołują zatrucia pokarmowe. Poza zatruciami pokarmowymi bakterie E.coli mogą wywoływać także inne choroby. Dotyczy to przede wszystkim noworodków, osób osłabionych i starszych. 25% biegunek u dzieci wywołują bakterie Escherichia coli (szczepy patogenne ETEC i EPEC), poza tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie układu moczowo-płciowego. U dorosłych: wywołują biegunki, zapalenie układu moczowo-płciowego, problemy z prostatą, zapalenie otrzewnej, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zakażenie ran zanieczyszczonych kałem, ropne zapalenie nerek, posocznicę i wstrząs endotoksyczny (sepsa). Enterotoksyczne szczepy Escherichia coli (ETEC) są czynnikiem etiologicznym biegunek podróżnych. Zachorowalność na nie sięga nawet 50% osób jedzących surowe potrawy z niepewnych źródeł, niemyte owoce i warzywa i pijące wodę z ujęć publicznych

Bakterie E. coli występują powszechnie w glebie i wodzie, gdzie trafiają z wydzielinami i kałem ludzi i zwierząt. W Polsce uznawane są jako wskaźniki sanitarne, których obecność w glebie i wodach powierzchniowych pozwala na określenie miana coli. Bakterie te cechuje długa przeżywalność w środowisku (według różnych autorów wynosi ona od 75 do 200 dni). Skażenie gleb prowadzi do skażenia roślin na niej uprawianych. W Polsce w latach 2010-2011 Szczech i wsp. obecność E. coli stwierdzili w ok. 30% prób warzyw (sałata, rzodkiewka, marchew, burak ćwikłowy) z gospodarstw ekologicznych i w ok. 3% prób warzyw z gospodarstw konwencjonalnych.

Profilaktyka

  • przestrzeganie higieny osobistej, higieny żywienia i otoczenia,
  • przestrzeganie wymogów higienicznych dla wody,
  • obowiązkowa izolacja chorych.

dr Teresa Kłapeć, Zakład Biologicznych Szkodliwości Zdrowotnych i Parazytologii